Giới thiệu Khu di tích TNXP Ngã ba Đồng Lộc

Hà Tĩnh, mảnh đất địa linh nhân kiệt, giàu truyền thống cách mạng và văn hóa, nơi có nhiều tên đất, tên người đã gắn liền với những trang sử hào hùng của dân tộc. Trong đó, Ngã ba Đồng Lộc là địa danh đã trở thành huyền thoại trong cuộc đấu tranh giả

Ngã ba Đồng Lộc được xếp hạng Khu di tích lịch sử cấp Quốc gia vào năm 1989; được Đảng, Nhà nước, Trung Ương đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Đảng bộ và nhân dân tỉnh Hà Tĩnh đầu tư xây dựng thành Khu tưởng niệm các liệt sỹ TNXP toàn quốc.

Từ năm 1964 đến năm 1972, tuyến đường quốc lộ 1A đi qua địa bàn Hà Tĩnh bị đánh phá và chia cắt hoàn toàn, thời điểm đó mọi thông thương từ miền Bắc vào miền Nam phải đi qua con đường 15A. Trong đó Ngã ba Đồng Lộc là một địa điểm hiểm trở trên con đường này. Nơi đây được ví như là yết hầu, là mạch máu giao thông nối liền hậu phương lớn miền Bắc với tuyền tuyến lớn miền Nam.

Xác định được vị trí chiến lược của Ngã ba Đồng lộc, từ năm 1964 đến năm 1972 Ngã ba Đồng Lộc bị đánh phá liên tục và năm 1968 là năm ác liệt nhất. Từ tháng 4 đến tháng 10 năm 1968, Ngã ba Đồng Lộc phải gánh chịu gần 50.000 quả bom các loại, bình quân mỗi 1m2 đất nơi đây phải gánh chịu trên 3 quả bom, đất đá bị cày đi xới lại, hố bom chồng lên hố bom.

Tại chiến trường Ngã ba Đồng Lộc lúc bấy giờ có nhiều lực lượng như: Bộ đội, Thanh niên xung phong, công nhân giao thông, công an, dân quân du kích… làm nhiệm vụ cảnh giới, giải tỏa giao thông, san lấp hố bom, phá bom nổ chậm đảm bảo an toàn cho người và hàng hóa chi viện vào chiến trường Miền Nam. 

 

 Ngã ba Đồng Lộc năm 1968

Để giữ cho mạch máu giao thông từ Bắc vào Nam được thông suốt, biết bao nhiêu xương máu của các chiến sỹ và nhân dân đã đổ xuống. Trong đó phải kể đến sự hy sinh anh dũng của tiểu đội 10 cô gái TNXP thuộc Tiểu đội 4, Đại đội 552, Tổng đội 55. Trưa ngày 24 tháng 7 năm 1968, một ngày như mọi ngày, 10 chị ra đường làm nhiệm vụ. Đến 16 giờ 30 phút, trận bom thứ 15 trong ngày dội xuống Đồng Lộc, 1 quả bom đã nổ gần căn hầm chữ A, nơi 10 chị đang tránh bom, làm sập hầm và tất cả 10 chị đã hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ. Người trẻ tuổi nhất là 17 tuổi, ba người chị lớn tuổi nhất cùng 24 tuổi 

 

STT

Họ và tên

Năm sinh

Quê quán

Tuổi lúc hy sinh

1

Võ Thị Tần

1944

Thiên Lộc - Can lộc - Hà Tĩnh

24

2

Hồ Thị Cúc

1944

Sơn Bằng - Hương Sơn - H.Tĩnh

24

3

Nguyễn Thị Xuân

1948

Vĩnh Lộc - Can Lộc - Hà Tĩnh

20

4

Nguyễn Thị Nhỏ

1944

Đức Lạng - Đức Thọ - Hà Tĩnh

24

5

Trần Thị Hường

1949

Thành phố Hà Tĩnh - Hà Tĩnh

19

6

Võ Thị Hà

1951

Thị trấn Đức Thọ - Hà Tĩnh

17

7

Võ Thị Hợi

1948

Thiên Lộc - Can Lộc - Hà Tĩnh

20

8

Trần Thị Rạng

1950

Đức Vịnh - Đức Thọ - Hà Tĩnh

18

9

Dương Thị Xuân

1947

Đức Tân - Đức Thọ - Hà Tĩnh

21

10

Hà Thị Xanh

1949

Đức Hòa - Đức Thọ - Hà Tĩnh

19

 

Ngày nay, Khu di tích TNXP Ngã ba Đồng Lộc đã và đang được đầu tư xây dựng ngày một khang trang, nhiều công trình kiến trúc đặc biệt được xây dựng như: Khu mộ 10 nữ TNXP, Nhà bia tưởng niệm TNXP toàn quốc, Sa bàn chiến đấu, Nhà bảo tàng, Tháp chuông Đồng Lộc và nhiều công trình văn hóa tâm linh khác đang được đầu tư xây dựng.

Khu di tích TNXP Ngã ba Đồng Lộc là địa chỉ đỏ giáo dục đạo đức truyền thống, cách mạng cho các thế hệ hôm nay và mai sau, là điểm du lịch tâm linh thu hút được sự quan tâm của đồng bào cả nước và du khách quốc tế.

Giờ đây chiến tranh đã lùi xa, cuộc sống đã hồi sinh ngay trên tọa độ chết năm xưa, thời gian có thể khiến cho người ta quên đi bao nhiêu ngã ba trong cuộc đời nhưng khó có ai một lần đi qua mà có thể quên được Ngã ba Đồng Lộc. Sự hy sinh anh dũng của Mười cô gái TNXP Ngã ba Đồng Lộc cùng với hàng trăm, hàng ngàn các anh hùng liệt sĩ khác sẽ còn vang vọng mãi đến mai sau. Hình ảnh Ngã ba Đồng Lộc quật khởi vươn lên giữa mưa bom lửa đạn còn ghi đậm mãi trong tâm khảm mỗi người dân Việt Nam và bạn bè yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới./.